5. Bestrijden ondermijnende criminaliteit

De krachten bundelen is noodzakelijk in de aanpak van ondermijnende criminaliteit. De gemeente controleert, handhaaft, faciliteert, coördineert, agendeert en brengt kennis, informatie en capaciteit bij elkaar. De burgemeester beschikt hiernaast over een aantal bevoegdheden die hij kan toepassen om de openbare orde te herstellen en het woon -en leefklimaat van Rotterdammers te beschermen. Dankzij aanwezigheid van professionals in de haarvaten van Rotterdam zien en horen we veel. We versterken de komende jaren deze aanwezigheid en vergroten de samenwerking met bedrijven en brancheverenigingen. We zorgen voor kennisoverdracht binnen en buiten de gemeente om signalen van ondermijning te herkennen en op de juiste plek te laten landen. We stimuleren positieve ontwikkelingen en maken samen met het onderwijs jongeren weerbaar. Hiermee doen we ook een beroep op partners én bewoners bij de aanpak van ondermijnende criminaliteit.

De gemeente zet zich in om bewoners en ondernemers weerbaarder te maken tegen de verleidingen of de druk van ondermijnende criminaliteit. Want ondermijnende criminaliteit beschadigt onze samenleving. Thema’s als vastgoed met malafide eigenaren, mensenhandel, drugscriminaliteit en digitale criminaliteit blijven aandacht krijgen. Maar ook nieuwere fenomenen als ondermijnende criminaliteit door kwaadwillende zorgondernemers. De gemeente richt zich de komende jaren op malafide uitzendbureaus en het voorkomen dat Europese arbeidsmigranten slachtoffer worden van arbeids- of huisvestingsuitbuiting. Hierbij zorgen we dat de gemeente zelf ook weerbaar is en signalen van ondermijning door medewerkers die in aanraking komen met aanvragen of vergunningen tijdig worden herkend. Aanpakken die werken in een pilot of in één wijk, ontwikkelen we verder voor andere delen van de stad en haven. Om hierin de juiste keuzes te maken werkt de gemeente met partners uit de justitiële, bestuurlijke en fiscale keten samen als één overheid. De komende jaren vergroten we nadrukkelijk de samenwerking met private partners (bedrijven). Naast repressie, toezicht en handhaving, richten we ons de komende jaren op duurzame oplossingen. Waarbij we kijken naar de ontwikkelingen van de stad op het gebied van economie, wonen, werken en armoede.

We pakken ondermijnende criminaliteit wijkgericht aan en op basis van thema’s. Die zijn onder andere gericht op drugscriminaliteit, mensenhandel en vastgoedcriminaliteit. We geven prioriteit aan gebieden met veiligheidsproblemen zoals de haven, Rotterdam-Zuid, Delfshaven en winkelgebieden of straten waar verschillende verschijningsvormen van ondermijning bij elkaar komen.

De ondermijningsaanpak bestaat uit vier pijlers: signaleren, stimuleren, voorkomen én aanpakken. De komende jaren doen we meer op het gebied van preventie. We onderzoeken bijvoorbeeld waarom een deel van de Rotterdammers verleid wordt tot ondermijnende criminaliteit. De gemeente en partners kijken breed en bestrijden niet alleen het fenomeen, maar stimuleren ook positieve ontwikkelingen. We betrekken partners om gezamenlijk tot een structurele en integrale aanpak te komen, zoals de Alliantie Hand in Hand op de Beijerlandselaan en Groene Hilledijk.

Het aantal mensen dat vatbaar of kwetsbaar is voor ondermijnende criminaliteit is door de verschillende crises groter geworden. Daarom hebben we behalve voor drugs, bijzondere aandacht voor (online) mensenhandel, kwetsbare jeugd en branches die in de huidige economische tijden onder zware druk staan.

De gemeente blijft zichtbaar en actiegericht met partners (onder andere politie, het Openbaar Ministerie, de Belastingdienst, de FIOD, het Regionaal Informatie en Expertise Centrum (RIEC), woningbouwcorporaties, Nederlandse Vereniging Geld Transactie Kantoren) aanwezig in de wijken. We gaan onverminderd en sterker door met het mogelijk maken van bestuursrechtelijke interventies waaronder het afpakken van geld van criminelen en het sluiten van (drugs)panden. Daarnaast sluiten we aan bij integrale acties van de politie waarbij we verschillende overheden (zoals Belastingdienst en Douane) betrekken. Elke partner controleert vanuit de eigen verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Ook voeren we samen met partners integrale controles uit in de winkelstraten, wijken en op bedrijventerreinen. Hiermee versterken we onze informatiepositie én zijn we zichtbaar aanwezig in de wijken. We hebben oog voor het effect van onze acties en interventies op kwetsbare personen en houden er rekening mee dat dader- en slachtofferschap soms in elkaar overlopen. We vergroten de aanwezigheid van handhavers in wijken die dit herkennen. Dankzij een wijziging van de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen openbaar bestuur (Bibob) zijn de mogelijkheden van de gemeente en partners verruimd om het Bibob-instrument toe te passen. De komende periode kijkt de gemeente daarom opnieuw naar een passende en effectieve inzet van de Wet Bibob in Rotterdam.

Rotterdam vormt als grootste haven van Europa met een hoogstaande infrastructuur, een belangrijk internationaal knooppunt en één van de belangrijkste toegangspoorten van goederen naar Europa. De keerzijde is dat de haven hiermee ook een aantrekkingskracht heeft voor allerlei vormen van criminaliteit. De Rotterdamse haven vormt één van de belangrijkste logistieke knooppunten voor de invoer en doorvoer van cocaïne. Criminelen zetten medewerkers in de haven onder druk om mee te werken aan de drugssmokkel. De excessen van de drugscriminaliteit zijn op straat te zien in de vorm van ripdeals, liquidaties en schietpartijen.

In het bestrijden van ondermijnende criminaliteit in de haven werkt de gemeente samen met onder andere de Zeehavenpolitie, het Openbaar Ministerie, de Belastingdienst, de FIOD het RIEC en de Douane. Maar ook met (internationaal opererende) bedrijven en andere (semi-) private partijen zoals het Havenbedrijf Rotterdam en Deltalinqs. Zij zijn werkzaam in de Rotterdamse haven en ervaren de overlast van drugscriminaliteit aan den lijve. Er is een gezamenlijk belang bij het voorkomen en tegengaan van drugscriminaliteit in de haven.

Drugscriminaliteit in de haven is niet alleen een Rotterdams probleem. De in- en uitvoer van verdovende middelen - en de criminaliteit die hiermee gepaard gaat - houdt zich niet aan de stads- en landgrenzen. Samen met andere Europese havens, zoals Antwerpen, werken we aan een gelijk speelveld, zodat drugscriminaliteit kan worden aangepakt en de Rotterdamse haven haar goede concurrentiepositie behoudt.

De gemeente Rotterdam, het Openbaar Ministerie, politie en Douane hebben in 2019 opdracht gegeven voor het opstellen van een gezamenlijke aanpak met als doel om de ondermijnende criminaliteit in de haven aan te pakken.