6. Omgaan met polarisatie en tegengaan van extremisme

Vanuit de gemeente willen we samen met veiligheidspartners voorkomen dat polarisatie doorslaat naar onrust, openbare ordeverstoringen of extremisme. Naast polarisatie zien we een afnemend vertrouwen in de overheid en de lokale politiek. Dit wantrouwen richt zich vaker op instituties, gezagsdragers en mensen met een publieke taak. In sommige gevallen leidt dit tot bedreiging, geweld of grootschalige incidenten zoals rellen. Sociale media en online platformen spelen een grote rol, bijvoorbeeld bij het delen van negatieve ervaringen. Maar ook bij verspreiding van desinformatie, complottheorieën en het aanjagen van ordeverstoringen.

Rotterdam wil een stad zijn waar bewoners en bezoekers zich welkom, thuis en veilig voelen. Het ontspannen met elkaar samenleven binnen de bescherming én de grenzen van de wet is waar Rotterdam voor staat. Als gemeente kunnen we spanningen, onrust en tegenstellingen in de samenleving niet altijd tegengaan. Wel kunnen we op de hoogte zijn van wat er speelt in de stad en samen met onze partners de juiste inzet bepalen. De rol van de gemeente is om het goede gesprek te faciliteren of te begeleiden. Als grenzen worden overschreden corrigeren we. Tegelijkertijd moeten we voorkomen dat we zelf (onbedoeld) tegenstellingen vergroten en moeten we werken aan herstel van vertrouwen als dit is geschaad.

In de aanpak van polarisatie werken we samen met partners uit het sociale domein, veiligheidsdomein en het maatschappelijk middenveld, zoals maatschappelijke, levensbeschouwelijke en culturele organisaties. We willen sneller op de hoogte zijn als er spanningen zijn of onrust kan ontstaan in Rotterdam. De gemeente adviseert over omgaan met polarisatie en versterkt zo de deskundigheid van partners. Binnen de gemeente zijn verschillende afdelingen bij de aanpak betrokken.

Het is van belang om te weten wat er in de stad speelt. We willen luisteren naar de stad, Rotterdammers serieus nemen en de stem van alle Rotterdammers waarderen. Het ‘lezen van de stad’ doet Rotterdam door op verschillende manieren voeling te houden met de samenleving. We maken gebruik van (wetenschappelijke) inzichten en mediaberichten. De komende vier jaar betrekken we de stad meer in al haar diversiteit. Dit doen we via organisaties, betrokken Rotterdammers, bestaande netwerken van professionals in de wijken en met het organiseren van bijeenkomsten.

Veel ambtenaren hebben dagelijks contact met bewoners en ondernemers in de stad. Het is belangrijk dat zij weten wat polarisatie is, hoe ze het kunnen herkennen en wat ze kunnen doen om niet zelf onbedoeld tegenstellingen te vergroten. Daarom geven we ambtenaren en partners meer kennis over polarisatie door verschillende kennisbijeenkomsten en producten.

Ook ontwikkelt de gemeente handvatten voor collega’s en professionals wanneer zij te maken krijgen met gepolariseerde situaties.

We spreken van extremisme wanneer personen of organisaties vanuit een ideologisch motief bereid zijn in ernstige mate de wet te overtreden of activiteiten te verrichten die de democratische rechtsorde ondermijnen. We willen extremistische gedragingen voorkomen en tegengaan. Hierbij richten we ons op alle vormen van extremisme. Van rechts- tot linksextremisme, religieus extremisme en anti-institutioneel extremisme (waar anti-overheidsextremisme onderdeel van uitmaakt).

De gemeente heeft een cruciale rol in het tegengaan van radicalisering en het verminderen van dreiging die uit kan gaan van extremistische personen. Het Rijk ondersteunt gemeenten om invulling te geven aan hun regierol. We richten ons op preventie en signalering. De gemeente organiseert activiteiten die de weerbaarheid en veerkracht van Rotterdammers vergroot. Voor geradicaliseerde personen die zorgwekkend gedrag vertonen en/of geweld goedkeuren, richten we met zorg- en veiligheidspartners een persoonsgerichte aanpak in.

De gemeente versterkt de inclusieve samenleving en vergroot de weerbaarheid van Rotterdammers. We zetten interventies in gericht op identiteitsvorming, zelfverwezenlijking, bespreekbaar maken van gevoelige onderwerpen, opvoedvaardigheden, democratische vorming en mediawijsheid. We werken samen met partners waaronder levensbeschouwelijke organisaties. We sluiten aan bij programma’s en interventies zoals de aanpak tegen racisme en discriminatie, het (preventief) jeugdbeleid, inclusief samenleven en burgerschap.